ประติภา ปาฏีล เกิดที่หมู่บ้านนาทคาง์ว (Nadgaon) เขตชัฬคาง์ว รัฐมหาราษฎระ เข้าโรงเรียนที่ชัฬคาง์ว และได้รับปริญญา M.A. จากวิทยาลัย Mooljee Jetha ซึ่งเป็นวิทยาเขตสาขาของมหาวิทยาลัยมหาราษฎระเหนือที่ตั้งที่ชัฬคาง์ว ต่อมาได้รับปริญญาด้านนิติศาสตร์จากวิทยาลัยกฎหมายรัฐประศาสนศาสตร์ มุมไบ (สาขาของมหาวิทยาลัยบอมเบย์) ในระหว่างการศึกษา ประติภาเป็นนักกีฬาปิงปองระดับโด่งดังและยอดเยี่ยมคนหนึ่งที่สามารถเอาชนะการแข่งขันระดับมหาวิทยาลัยหลายครั้ง เมื่อ พ.ศ. 2505 ได้รับการลงคะแนนเป็นดาวเด่นของมหาวิทยาลัย ในปีเดียวกันนั้นเอง เธอก็ได้รับเลือกตั้งเป็นผู้แทนราษฎรจากเขตมุกตาอีนครในนามของพรรคคองเกรสแห่งชาติอินเดีย

ประติภา ปาฏีล สมรสกับนักการศึกษาชื่อ เทวีสิงห์ รณสิงห์ เศขาวัต (Devisingh Ransingh Shekhawat) เมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2508 เนื่องจากต้องวนเวียนอยู่ในวงการการเมืองตลอดเวลา ประติภาจึงไม่ได้ใช้นามสกุลของสามี ทั้งสองมีบุตรชาย 1 คน และบุตรสาว 1 คน